برساخت سوژه در فرآیند مصرف فرهنگ مردم پسند: مطالعه ای کیفی بر روی مصرف کنندگان گونه های رسمی و غیررسمی موسیقی مردم پسند در شهر تهران

Authors

رضا صمیم

استادیار جامعه شناسی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی

abstract

شاید بتوان یکی از خصوصیات فرهنگ مردم پسند را تکثر گونه ها و کالاهای فرهنگی آن دانست. به نظر می رسد این تکثر، در جوامع درحال گذار که موطن اصلی این فرهنگ به شمار نمی روند، نوعی ناهمگونی ایجاد کرده است. در ایران نیز به عنوان جامعه ای درحال گذار، این ناهمگونی مشهود است؛ علاوه بر آن، فضای مصرف این فرهنگ در ایران، به علت محدودیت هایی که بر سر راه تولید انواعی از فرهنگ مردم پسند وجود دارد، این ناهمگونی را به تعامل های ستیزگونه تبدیل کرده است. چالش میان انواع رسمی و غیررسمی این فرهنگ در ایران، چالشی دیرپا و مساله مند است. در این تحقیق که بر روی مصرف کنندگان تهرانی دو گونه رسمی و غیررسمی موسیقی مردم پسند به عنوان یکی از بااهمیت ترین جلوه های فرهنگ مردم پسند صورت گرفته است، سعی شده با الهام از رویکرد نظری و روش شناختی برساخت گرا و جمع آوری داده ها به مدد تکنیک گروه های متمرکز و تحلیل آنها با استفاده از تکنیک تحلیل موضوعی (تماتیک)، به این پرسش پاسخ داده شود که مصرف کنندگان گونه های رسمی و غیررسمی موسیقی مردم پسند، چگونه برساخت می شوند؟با بهره گیری از تم های استخراج شده در هر تحلیل تماتیک، در انتها، مشخص شد که سوژه های مصرف کننده گونه رسمی، سوژه هایی اصالت زدا، نوستالژیک و متساهل اند؛ درحالی که سوژه های مصرف کننده گونه غیررسمی، سوژه هایی اصالت گرا، سنت گریز، انحصار طلب و جهانی گرا می باشند. این تفاوت بنیادی در سوژه بودگی دو گروه مصرف کننده بررسی شده، بستر ساز تعامل غیرپویا و منازعه آمیز در فضای مصرف فرهنگ مردم پسند به حساب می آید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

برساخت سوژه و تولید و مصرف موسیقی مردم پسند: پژوهشی درباب تولید و مصرف گونه های ایرانی و غربی موسیقی مردم پسند در میان جوانان شهر تهران

فضای تولید و مصرف فرهنگی در ایران به عنوان کشوری در حال گذار، فضایی متکثر و ناهمگون است. این تکثر و ناهمگونی، خود مسئله مندیِ این فضا را سبب می گردد. مسئله مند بودن این فضا، که در این تحقیق به عنوان خرده فضایی اجتماعی مفهوم پردازی شده است، علاوه بر این تکثر، ناشی از تقابل های غیر سازنده فرهنگ های سنتی و متجدد نیز می باشد. در این فضا، گاه گفتمان های در ستیز، اسباب عدم پویاییِ تعاملات را فراهم آورد...

15 صفحه اول

به سوی نظریه ای تازه دربارة موسیقی مردم پسند

چکیده بسیاری از قوم موسیقی شناسان معتقدند که طبق هبندی موسیق یها به «کلاس کی » و «مرد مپسند » در برخی از کشورهای خاورمیانه امکان پذیر نیست و این دو نوع موسیقی، برخلاف آنچه که در غرب مشاهده می شود، در این کشورها مرزهای مشخصی با کیدیگر ندارند، به طوری که بسیار اتفاق می افتد که موسیقی دانِ حوزه ای که ممکن است کلاس کی شناخته شود در حوزة موسیقی مردم پسند نیز فعالیت میک‌ند و محبوبیت عمومی دارد. ه...

full text

نشانه شناسی موسیقی مردم پسند و ابعاد رسان های آن

چکیده این گفتار با نگرشی فرهنگ باور به جامعه و سطوح گوناگون آن، با تأکید بر نقش ارتباطی موسیقی مردم پسند میان عوامل و سطوح گوناگون دخیل در الزامات فرهنگ توده و بازار مصرف، به نشان هشناسی ابعاد رسان های این موسیقی در دیدگاه فرهنگ باور می پردازد. بدین ترتیب، با ارائ هی طرحی ساده شده از یک الگوی غالب رسانه ای، پس از تعاریف مقدماتی از چهار چوب نظری فرهنگ باور و ذکر ویژگی های موسیقی مرد مپسند د...

full text

نگاهی انتقادی به پیشینة داخلی مطالعة موسیقی مردم پسند

چکیده پژوهش بر روی موسیقی مردم پسند در ایران، در مقایسه با تولید و مصرف این موسیقی، دارای سابقه ای اندک است. فاصلة طولانی میان تولید و مصرف موسیقی مردم پسند تا مطالعه بر روی آن زمانی قابل تامل است که بدانیم علی رغم وجود تجربه هایی در مطالعة موسیقی مردم پسند در ایرانِ سال های اخیر، هنوز شاهدِ انسجام نظری و روش شناختی در اینگونه مطالعات، آنگونه که پس از دهة 1970 میلادی در غرب رخ داده، نیستیم. در م...

full text

تحلیل جامعه شناسی شیوه برساخت هویت از رهگذر مصرف موسیقی عامه پسند در میان جوانان

هدف این مقاله بررسی شیوة برساخت هویت ازطریق مصرف موسیقی، مخصوصاً موسیقی عامه‌پسند، درمیان جوانان است. ازآنجاکه موسیقی امروزه همه‌‌مکانی شده و به‌منزلة کرداری اجتماعی به‌شدت درمیان جوانان رایج شده است، بررسی و تحلیل آن می‌تواند زوایایی نهفتة این گرایش را آشکار کند. در جهان مدرن امروز مقولة برساخت هویت دربین جوانان خصلتی پیچیده و چندلایه به خود گرفته است. فرایند هویت‌سازی بیشتر به‌صورت موضوعی نشان...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تحقیقات فرهنگی ایران

جلد ۶، شماره ۱، صفحات ۲۳-۵۳

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023